Mỗi dịp Tết đến, xuân về bên cạnh sắc màu đỏ thắm của cành đào, sắc vàng rực rỡ của hoa mai thì trên ban thờ gia tiên không thể thiếu đi hình ảnh mâm ngũ quả. Từ lâu, nó đã trở thành một biểu tượng tín ngưỡng không thể thiếu trong phong tục Tết cổ truyền của người Việt. Mâm ngũ quả ngày Tết như tấm lòng thành kính của con cháu với ông bà, tổ tiên. Vậy bạn đã biết cách bày trí mâm ngũ quả ngày Tết sao cho hài hòa đẹp mắt chưa? Cùng chúng tôi giải đáp nhé!
Ý nghĩa mâm ngũ quả trong văn hóa thờ cúng của người Việt
Trong văn hóa thờ cúng của người Việt, mâm ngũ quả là hình ảnh không thể thiếu trên ban thờ mang những ý nghĩa sâu sắc về sự đoàn viên, sung túc cũng như gửi gắm những ước nguyện tốt đẹp vào đó.
Bày biện mâm ngũ quả tươm tất, đẹp mắt dâng cúng tổ tiên như cách để con cháu thể hiện tấm lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành trong gia đình.
Theo quan niệm dân gian, “ngũ quả” chỉ sự tập trung đầy đủ các loại trái cây trong đất trời – là những sản vật được tạo ra từ biết bao mồ hôi công sức của người lao động. Chính vì vậy, con cháu đã dâng lên gia tiên những trái “ngọt “ nhất trong nhân gian.
Còn theo phong thủy quan niệm vạn vật trong thế gian đều được tạo nên bởi 5 yếu tố ngũ hành Kim – Thủy – Mộc – Hỏa – Thổ. Việc cân bằng các yếu tố ngũ hành giúp mang đến nhiều may mắn và tài lộc cho gia chủ. Tư tưởng ấy đã ăn sâu vào đời sống văn hóa mỗi người dân đất Việt và được thể hiện qua mâm ngũ quả ngày Tết.
Bên cạnh đó “số 5” là một con số rất tốt thể hiện sự phát triển bền vững, mạnh mẽ. Chính vì vậy, bày mâm ngũ quả ngày Tết nhằm thể hiện mong muốn âm dương hòa hợp, sinh sôi nảy nở, phát triển.
==>Tham khảo thêm cách trang trí bàn thờ ngày Tết tránh phạm kỵ
Cách bày trí mâm ngũ quả ngày Tết đúng chuẩn phong thủy tâm linh
Mỗi loại quả bày trên mâm bồng đều mang những vẻ đẹp và ý nghĩa riêng biệt. Cùng là mâm ngũ nhưng trong văn hóa thờ cúng của mỗi miền Bắc, Trung, Nam lại có cách bày mâm ngũ quả khác nhau.Cùng chúng tôi đi tìm hiểu nhé!
Ở miền Bắc
Đối với người miền Bắc họ thường bày mâm ngũ quả theo thuyết ngũ hành trong văn hóa phương Đông: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ nên mâm ngũ quả phải phối theo 5 màu: kim trắng, mộc xanh, thủy đen, hỏa đỏ, thổ vàng. Theo cùng với đó là 5 loại quả: chuối, bưởi, đào, hồng và quýt tượng trưng cho phước lành, may mắn, những điều thuận lợi trong cuộc sống và công việc.
Cách bài trí mâm ngủ quả truyền thống là nải chuối tiêu xanh ở dưới cùng đỡ lấy toàn bộ các loại quả khác. Chính giữa là quả bưởi, xung quanh là những loại quả khác được bày xen kẽ.
Ngày nay, mâm ngũ quả ngày Tết không quan trọng bày trí nhiều hay ít, các gia đình thường sắm đủ các loại quả thuận theo ý nghĩa và sắp xếp, bài trí chúng xen kẻ với nhau để đẹp mắt là được.
Ở miền Nam
Với người miền Nam, năm loại quả thường thấy trên mâm ngũ quả gồm có: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài và sung được sắp xếp và bài trí với hi vọng gia đình sẽ phát triển hơn, sức khỏe, tiền bạc được thịnh vượng chẳng lo ăn mặc.
Để mâm ngũ quả được đẹp, bạn hãy chọn 3 loại quả to nhất là đu đủ, dừa, xoài lên phía trước. Sau đó, bày những quả còn lại lên trên để tạo thành hình ngọn tháp. Khi chọn mua, bạn nên lựa chọn đu đủ xanh, có những đốm vàng là đẹp nhất. Trong khi đó, xoài nên có màu vàng đẹp, mãng cầu có dáng đẹp.
Ở miền Nam, người dân thường kiêng kị bày một số loại quả vì theo cách phát âm tên gọi mang ý nghĩa không tốt như:
- Chuối: phát âm giống chúi thể hiện sự nguy khó, làm ăn không phất lên được.
- Lê, táo: Lê lết, làm ăn dễ đổ bể, dễ thất bại.
- Cam, quýt: “quýt làm cam chịu”.
Ở miền Trung
Miền Trung là vùng có khí hậu khắc nghiệt nhất cả nước thường xuyên phải gánh chịu bão lũ, hạn hán, cộng với việc đất đai cằn cỗi nên ít cây trái. Chính vì vậy, người dân miền Trung không quá câu nệ hình thức miễn là trái cây tươi ngon để thành tâm dâng kính tổ tiên.
Là vùng đất nối liền hai miền Bắc – Nam, nên mâm ngũ quả của miền Trung thường có sự giao thoa chữa hai vùng miền ấy.
Các loại quả thường có trong mâm ngũ quả miền Trung là: thanh long, chuối, dứa, dừa, mãng cầu, cam, dưa hấu,…
Cách chọn các loại quả bày trong ngày Tết
- Chọn quả mới chín tới để vẫn có màu sắc tươi và bày được lâu.
- Chọn quả chắc tay, không bị dập, trầy xước, còn cuống và lá.
- Rửa hoa quả phải để ráo nước, hoặc lau khô mới bày trí lên bàn thờ
Hướng dẫn cách chọn một số loại quả thường bày trí trên ban thờ
- Chọn nải chuối xanh bày mâm ngũ quả nên chọn nải có màu xanh đậm, quả căng bóng, cong đều. Không nên chọn những nải có màu xanh nhạt, có quả mềm, dập nát.
- Chọn bưởi bày mâm ngũ quả: Chọn quả có màu vàng đẹp, dáng tròn đều.
- Chọn phật thủ bày mâm ngũ quả: Chọn quả rắn chắc, nhiều ngón tay dài, móng nhọn và có vỏ tươi sáng, có mùi thơm (mùi chanh tươi).
- Chọn dưa hấu Tết: Chọn quả cuống nhỏ, héo khô lại; núm dưa tròn đều, hơi lõm; vỏ căng tròn, sọc đen nổi rõ; phần bên dưới càng bé, càng lõm sâu thì dưa càng ngọt.
- Cách chọn xoài: Chọn quả tươi, có màu vàng đẹp, cầm chắc tay, da căng bóng không bị sần hoặc bầm dập.
- Cách chọn trái thơm: Chọn quả màu vàng sẫm hoặc cam nhạt, lá xanh, có độ cứng vừa phải.
Dù cho mâm ngũ quả ngày Tết ở mỗi vùng miền được bài trí khác nhau nhưng đều là nét văn hóa đặc trưng của người Việt, thể hiện sự thành kính hướng về tổ tiên và mong muốn có một năm mới an khang thịnh vượng, may mắn và bình an.
Trên đây là những chia sẻ của Bảo Long về cách bày trí mâm ngũ quả ngày Tết. Chắc hẳn các bạn đã hiểu thêm về nét đẹp văn hóa đặc sắc của mỗi vùng miền trên đất nước Việt Nam xinh đẹp. Để bàn thờ thêm phần trang nghiêm gia chủ có thể tham khảo thêm các đồ thờ cúng bằng đồng tại Lư Đồng Bảo Long. Qúy khách hàng đang quan tâm đến sản phẩm của chúng tôi có thể đến các showroom gần nhất trên toàn quốc hoặc liên hệ Hotline: 0937 522 286 để được hỗ trợ và tư vấn tốt nhất
>>Xem ngay
+50 mẫu bát hương đẹp nhất cho phòng thờ
+50 mẫu hoành phi câu đối cho điện thờ lớn